(). De Prins Bernhardtoren in Epe (1937 – 1969) (Overgenomen uit het Blad van Ampt – Epe nr. 103 – juli 1993)

Mevrouw C. Kleijn-Witteveen vertelt hoe zij met haar man in 1937 er toe kwamen om de Prins Bernhardtoren te bouwen, inclusief Hotel Café Restaurant en speeltuin.

Het was op de Vlijtweg (de tegenwoordige Officiersweg) begonnen. Daar woonde ik bij mijn ouders vlakbij de molen "De Vlijt”, die eerst een korenmolen en later een houtzaagmolen was en omstreeks 1924 zijn wieken had verloren. Er is toen van de molen een uitkijktoren gemaakt. Voor 10 cent mocht je naar boven. Mijn man kwam oorspronkelijk uit Zaandijk en belandde via Delft in Epe als timmerman. Al heel snel begon hij voor zichzelf een aannemingsbedrijf. Wij trouwden in 1932 en gingen ook aan de Vlijtweg wonen, met achter ons huis de timmermanswerkplaats.

Ik herinner mij nog dat in dat jaar het “Hof van Gelre”, waarvan mijn man de bouw had aangenomen, werd opgeleverd. De heer en mevrouw Teune dreven het bedrijf. Toen mijn man daar aan de Vlijtweg zag hoe populair die uitkijktoren op de molen was zei hij: “Dat loopt daar goed, zoiets zouden wij ook moeten doen, een uitkijktoren bouwen met een ruimte voor koffie en limonade”. Hij ging zitten tekenen, had duidelijk ideeën, maar kon ze niet volledig op papier krijgen. Geholpen door een neef in Groningen kwam er een prachtige bouwtekening van een toren met bedrijfs- en woonruimte. Voor ons huwelijk had mijn man een stuk grond gekocht aan de Dellenweg bij het Norelbos en daar zou de toren moeten komen.

In 1937 werd met de bouw begonnen. In dat zelfde jaar trouwde Prinses Juliana met Prins Bernhard. Omdat er in Apeldoorn een Julianatoren was, wilde wij de onze Prins Bernhardtoren noemen. Daar moest natuurlijk wel toestemming voor worden gevraagd en die kregen wij. Op 21 mei 1938 werd de toren geopend. In het Nieuws- en Advertentieblad voor Epe en Omstreken van 25 mei 1938 lezen wij: Er was groote belangstelling, ondanks het winderige weer, dat het verblijf op de toren minder aangenaam maakte. Maar het schitterende uitzicht dat men boven van den toren heeft vergoedt veel. Wanneer men de bijna 100 treden heeft beklommen, hetgeen door de 5 ommegangen, waar men zoo nodig even kan uitblazen, zeer gemakkelijk wordt gemaakt, is men 20 meter boven de omgeving en kan men genieten van een prachtig panorama”.

Mijn man had alles gebouwd met de bedoeling om het te verkopen, maar uiteindelijk besloten wij er zelf te gaan wonen en werken. Al gauw kwam er buiten een wip en een schommel en na verloop van tijd was er een complete speeltuin.

Tijdens de oorlog moest de naam verdwijnen en mijn man heeft er toen een plank overheen gespijkerd. De laatste oorlogswinter (1944) werd regelmatig school bij ons gehouden. De zesde klas van de Dorpsschool, waar onze dochter in zat, kreeg dan les omdat de school door de Duitsers was gevorderd en er van normale schoolgang geen sprake meer was. Ook de toren werd bezet. Wij konden wel in ons huis blijven en die winter trokken de heer en mevrouw Teune bij ons in, omdat het “Hof van Gelre” gevorderd was.

Na de oorlog hebben wij tweemaal flink uitgebreid. Terwijl wij voorheen enkele kamers zonder pension verhuurden, hadden wij na de laatste verbouwing een hotel met 12 kamers. De speeltuin was erg populair bij de kinderen en veel Epenaren van nu, die boven de veertig zijn zullen er wel een herinnering aan hebben. Er werden schoolreisjes naar de Prins Bernhardtoren gemaakt. De eerste drie klassen van de Wisselse school bijvoorbeeld deden dat jaren achtereen, evenals de Buurtvereniging Wissel-Tongeren. Op boerenwagen met paard, vaak versierd, trokken de kinderen en begeleiders naar de speeltuin. Voor de kinderen in die tijd was het een groot vermaak en natuurlijk hoorde er een glaasje ranja bij. Dagjesmensen kwamen ook van verder weg, veel uit Zwolle en Kampen. Vakantiegasten waren er uit het hele land.

Na 25 jaar viel het ons door allerlei omstandigheden zwaar om het bedrijf voort te zetten en in mei 1963 hielden wij ermee op. Wij zochten iemand die de zaak wilde pachten en voortzetten, en dat lukte ook wel, maar de eerste pachter wilde in de winter niet open blijven. De speeltuin werd voorgoed gesloten, en met wisselingen van huurders raakte alles steeds meer in verval. Uiteindelijk besloot mijn man in 1969 er een punt achter te zetten en de zaak af te breken. Het slopersbedrijf W.M. Mouw uit Garderen zorgde voor de afbraak op de toren na, die door het bedrijf J. Roeterdink uit Rijssen met springstof omver werd gehaald. De Torenweg doet nu alleen nog denken aan wat daar eens heeft gestaan.

Dit verhaal werd verteld aan J.C. Kreffer, die het voor het Ampt-Epe opschreef.

PS

De Torenweg is een zijweg van de Belvedereweg richting de algemene begraafplaats de “Norelbos”. Zelf ben ik geboren in 1954 en ook ik bezocht de Dorpsschool van meester D.M. van Esterik en kan mij met name de speeltuin nog heel de goed herinneren. Het is zeer jammer dat deze toeristische attractie uit ons dorp Epe is verdwenen.

Uitgave: Prins Berhardtoren, eigenaar J.C. Kleyn, Epe, Tel. 485

Gelopen: Nee.

Epe, 10 september 2009 Gert van den Esschert